Choroba alkoholowa to jeden z najpoważniejszych nałogów, który dotyka osoby w każdym wieku, bez względu na status społeczny. Spożywanie tej substancji wpływa niekorzystnie na zdrowie, a także kondycję psychiczną. Uniemożliwia normalne funkcjonowanie i powoduje wiele dodatkowych problemów.
Poznaj najczęstsze mechanizmy choroby alkoholowej i dowiedz się, na czym polega każdy z nich.
Czym są psychologiczne mechanizmy uzależnienia od alkoholu?
Uzależnienie jest procesem, na który potrzeba czasu. Nałóg najczęściej zaczyna się od sporadycznego sięgania po substancje uzależniające, w tym przypadku po alkohol, głównie w celu poprawy nastroju lub rozluźnienia. Dla wielu osób jest to metoda na rozluźnienie oraz ucieczkę od codziennych problemów. Jednak z czasem, gdy spożywanie alkoholu staje się nagminne, może to prowadzić do uzależnienia. Jest to stan, gdy nałogowiec odczuwa ogromną chęć sięgnięcia po używkę i nie może sobie z tym poradzić.
W psychologii wyróżnia się 3 mechanizmy powstawania oraz utrzymywania uzależnień:
- mechanizm iluzji i zaprzeczeń,
- mechanizm regulowania uczuć,
- mechanizm rozproszonego „ja”.
Każdy z nich wpływa na to, że zażywanie substancji psychoaktywnych staje się nie wyborem, a przymusem. Warto przyjrzeć się bliżej każdemu z tych mechanizmów oraz przekonać się, jak dokładnie działają.
Nie możesz uwolnić się od nałogu? Skorzystaj z pomocy specjalistów współpracujących z ośrodkiem leczenia uzależnień „Skrzydła”
Przyjmujemy pacjentów z różnych części Polski, szukających np. terapii alkoholowej w Łodzi czy miejsca prowadzącego leczenie alkoholizmu w Poznaniu. Do naszego ośrodka łatwo dojechać, a pobyt w miejscu zlokalizowanym z dala od domu gwarantuje anonimowość.
Mechanizm iluzji i zaprzeczeń – przykłady
Jest to najtrudniejszy do zwalczenia mechanizm, gdyż osoba, która się w nim znajduje, skutecznie broni się przed niską samooceną. Tłumaczy sobie przyczyny picia zarówno przed sobą, jak i otoczeniem.
Doskonałym przykładem takiego zachowania jest sytuacja, gdy ktoś bliskich zauważa, że uzależniony znajduje się pod wpływem alkoholu. Ten jednak zaprzecza, twierdząc, że to przemęczenie lub choroba. Te mechanizmy uzależnienia polegają także na manipulowaniu czasem, które obejmuje przekładanie decyzji o zaprzestaniu picia „na jutro”, „na kolejny tydzień” itd.
Mechanizm rozproszonego i rozdwojonego „ja” – na czym polega?
Te mechanizmy uzależnienia od alkoholu polegają na uszkodzeniu zdolności do kierowania własnym postępowaniem oraz podejmowaniem decyzji. Nałogowiec ma problem z oceną postępowania, a także podejmowanych działań. U takich osób dochodzi do wytworzenia się dwóch osobowości. Jedna z nich jest odważna i entuzjastyczna, gdy znajduje się pod wpływem alkoholu. W sytuacji, gdy substancja przestaje działać, pojawiają się wyrzuty sumienia, smutek, stany depresyjne, a nawet myśli samobójcze.
Takie zachowania wskazują na to, jak destrukcyjny jest mechanizm rozproszonego „ja”. Przykłady osób uzależnionych, które się w nim znajdują pokazują, że alkohol daje tylko złudne wrażenie panowania nad własnymi emocjami oraz życiem.
Mechanizm regulowania uczuć
To kolejny dość często występujący mechanizm uzależnienia emocjonalnego od spożywania alkoholu. Jest on związany z przekształcaniem się w chęć spożycia alkoholu różnych stanów emocjonalnych. Uzależniony może odczuwać konieczność sięgnięcia po używkę zarówno jako coś przyjemnego, ekscytującego, jak i negatywnego, czyli coś, co wywołuje agresję oraz lęk.
W początkowej fazie uzależnienia alkohol ma być środkiem na rozładowanie emocji oraz uporanie się z problemami. Jednak z czasem to on staje się źródłem największych kłopotów.
Dlaczego się uzależniamy? Mechanizmy obronne uzależnienia
Problem uzależnienia od alkoholu i nie tylko dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn. W nałóg może wpaść każdy, bez względu na wiek czy status społeczny. Przyczyn takiej sytuacji może być bardzo wiele. Na zwiększone ryzyko uzależnienia wpływają czynniki genetyczne, a także środowiskowe. Po różnego rodzaju używki najczęściej sięgają osoby, które nie potrafią samodzielnie uporać się ze swoimi emocjami oraz nie umieją prosić o pomoc. Bardzo często początek nałogu bierze się także z chęci zaimponowania grupie.
Uzależnienie to podstępna choroba, która przez długi czas może rozwijać się niezauważona. Jeśli osoba, która popada w nałóg, dobrze się z tym maskuje, to otoczenie przez długi czas może o tym nie wiedzieć.
W przypadku każdego uzależnienia niezbędne jest podjęcie odpowiednich kroków mających na celu uporanie się z tym problemem, gdyż może on negatywnie wpłynąć nie tylko na zdrowie psychiczne, ale i fizyczne, prowadząc do wielu groźnych chorób, a nawet śmierci (szczególnie w przypadku alkoholizmu oraz narkomanii).