Media społecznościowe, czy tego chcemy, czy nie, są integralną częścią współczesnego życia. Choć mogą nas inspirować, dostarczać cennych informacji oraz służyć komunikacji z innymi, bardzo często powodują, że wpadamy w spiralę nałogowego użytkowania. W przypadku social mediów granica między zwykłym korzystaniem a uzależnieniem bywa bardzo cienka. Zastanawiasz się, w jaki sposób odpowiedzialnie używać mediów społecznościowych? Zależy Ci na tym, aby lepiej zrozumieć mechanikę działania, jaką kierują się znane platformy? Zachęcamy do dalszej lektury.
Dlaczego tak chętnie korzystamy z social mediów?
Choć scrollowanie wydaje się z pozoru niewinną czynnością, mechanizm stojący za olbrzymią popularnością mediów społecznościowych jest podobny do tego, z jakim mamy do czynienia w przypadku gier hazardowych. Platformy, takie jak Instagram, Facebook, X czy Tik-Tok są przepastnym źródłem przyjemności, która jest powiązana bezpośrednio z układem nagrody, wydzielającym dopaminę.
Dopamina to neuroprzekaźnik wydzielany, gdy odczuwamy przyjemność, niezależnie od tego, co jest jej źródłem. Za każdym razem, kiedy otrzymujemy powiadomienie na dowolnej z platform, nie wiemy, czy dostaliśmy komentarz, kolejne serduszko czy też przybył nam nowy subskrybent. Tak samo przeglądając zawartość social mediów – scrollując, nie wiemy, czy przypadkiem zaraz nie pojawi nam się niezwykle interesująca treść. Obietnica kolejnych wyrzutów dopaminy sprawia, że ciągnie nas do siedzenia w social mediach, a co ważne w miarę upływu czasu ta potrzeba jeszcze się zwiększa, podobnie jak dzieje się to w przypadku innych uzależnień.
Kilkukrotne przeglądanie platform społecznościowych dziennie – oznaka nałogu czy nie?
Jak się okazuje, nie każde otwarcie aplikacji musi zwiastować problem. Kluczowy jest bowiem cel korzystania. Włączasz Instagrama, ponieważ masz tam zapisaną rolkę z przepisem, który chcesz wypróbować? A może szukasz porady na Facebookowej grupie dla miłośników roślin? Jasna intencja i określony cel to dobre przesłanki do tego, że używasz mediów społecznościowych na swoich warunkach. Problem pojawia się wtedy, gdy po telefon sięgasz z nudów, a samo kompulsywne odświeżanie treści daje Ci namiastkę przyjemności.
To, czy social media mają negatywne oddziaływanie, można zweryfikować również biorąc pod uwagę ich wpływ na codzienne życie. Jeżeli nie zakłócają one innych obowiązków czy aktywności, prawdopodobnie masz nad nimi kontrolę. Zwróć jednak uwagę, czy aby na pewno nie korzystasz z nich kosztem wydajności pracy lub nauki, snu lub relacji z bliskimi.
Kiedy warto zwrócić się o pomoc?
Wielu z nas wydaje się, że walka z uzależnieniem od social mediów to łatwizna, zwłaszcza porównując go z innymi problemami, takimi jak alkohol, hazard czy narkotyki. Niestety choć na pozór sprawia wrażenie błahej kwestii, bazuje na tych samych mechanizmach co inne nałogi. Jakie symptomy wskazują na konieczność konsultacji problemu ze specjalistą? Trudność z ograniczeniem czasu spędzanego na platformach, odczuwanie niepokoju, nieustanne porównywanie się do innych, zaniechanie innych aktywności czy hobby, a także trudności ze snem i koncentracją to jasne sygnały poważnego problemu. Szukasz wsparcia dla siebie lub bliskiej osoby? Zachęcamy do zapoznania się z ofertą prowadzonego przez nas ośrodka terapii uzależnień.